Hic sunt leones

Lwy na mapach

Rzymskie mapy przedstawiały świat dobrze znany starożytnym. Za to tereny nieznane i dzikie, to już całkiem inna sprawa...

Hic sunt leones, czyli tutaj są lwy. Takiego określenia używali rzymscy kartografowie do oznaczania na mapach miejsc, które nie zostały odkryte i pozostawały nieznane. Nie znaczyło to, że w zaznaczonym miejscu faktycznie były lwy, choć oczywiście mogły tam być. 

Chodziło też o to, aby osoba czytająca mapę wiedziała, że do danego miejsca wie czego można się spodziewać, lecz dalej może być już niebezpiecznie. Lęk przed nieznanym potrafił obudzić lwy, które przez pryzmat krwawych widowisk były postrzegane jako dzikie niebezpieczeństwo.

Innym łacińskim terminem określającym nieznane miejsca jest terra incognita lub terra ignota, czyli ziemia nieznana. Nie musi on dotyczyć ziemi lub terenu w dosłownym znaczeniu tych słów, lecz jakiejś dziedziny, która do tej pory była lub jest dla kogoś nieznana. Od czasów, kiedy cały świat został odkryty, poznany i już wiadomo gdzie mieszkają lwy, określenia hic sunt leones i terra incognita wskazują w zasadzie tylko dziedzinę lub inaczej obszar wiedzy.

Bywa jednak i tak, że podróżnik pragnie po prostu dotrzeć do miejsca, w którym wcześniej fizycznie nie był. Być może czytał coś na jego temat, oglądał zdjęcia lub widział film, ale tego miejsca nie odwiedził. Wówczas ktoś taki mógłby śmiało powiedzieć, że jest to jego terra incognita, choć niekoniecznie muszą mieszkać tam lwy.

Tabula Peutingeriana - fragment kopii rzymskiej mapy.

Dziś możemy podziwiać średniowieczną kopię mapy późnego cesarstwa, noszącą nazwę Tabula Peutingeriana. Wygląda nieco inaczej niż mapy, do jakich przywykliśmy. Jest to bowiem pergaminowy zwój, złożony z dwunastu arkuszy. Całość ma wysokość nieco większą od kartki A4, bo 34 cm i długość aż 675 cm. Badacze twierdzą, iż nie jest to w zasadzie typowa mapa, lecz coś co dziś nazwalibyśmy raczej przewodnikiem turystycznym.

GRAMMATICVS