Wojna czy pokój?

Wojna czy pokój?

Podczas II wojny punickiej, przed bitwą pod Zamą w 202 roku p.n.e., Scypion Afrykański Starszy - dowódca rzymski, skierował do Hannibala słowa:

Gotujcie się do wojny, skoroście pokoju ścierpieć nie potrafili.
Bellum parate, quoniam pacem pati non potuistis.

Kilka wieków później, bo w IV wieku n.e. historyk rzymski Wegecjusz w traktacie Zarys wojskowości (Epitoma rei militaris) napisał podobnie brzmiącą sentencję:

Jeśli chcesz pokoju, przygotuj się do wojny.
Si vis pacem, para bellum.

Traktat ten był prawdopodobnie dedykowany ówczesnemu cesarzowi - Teodozjuszowi I i jest jedynym zachowanym i znanym nam podręcznikiem wojskowości rzymskiej.

GRAMMATICVS